Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirası (TL) mevduatın bankacılık sistemindeki payını artırmaya yönelik adımlarına kararlılıkla devam ediyor.
TCMB’nin Zorunlu Karşılıklar Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliği Resmi Gazete’de yayımlandı.
Bu doğrultuda, Döviz Korumalı Mevduat’ta (KKM) zorunlu karşılık oranı artırılmış, yabancı para mevduatlara ise TL cinsinden ilave zorunlu karşılık oranı getirilmiştir. Böylece piyasadaki fazla TL likiditenin zorunlu karşılık oranı artırılarak sistemden çekilmesine devam edilecek. Aynı zamanda KKM mevduatından TL mevduata geçiş teşvik edilecek.
KKM’de 6 aya kadar vadeli zorunlu karşılık oranı yüzde 25’ten yüzde 30’a çıkarıldı.
Tebliğe göre, CCC’nin ağırlaştığı 6 aya kadar vadeler için zorunlu karşılık oranı 5 puan artırılarak yüzde 30’a çıkarıldı. Vadesi 1 yıla kadar olanlarla 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranı yüzde 5’ten yüzde 10’a çıkarıldı.
Eylül ayında TCMB, CCC’nin kötüleşmesi üzerine 6 aya kadar vadeler için zorunlu karşılık oranını yüzde 15’ten yüzde 25’e çıkarmış, 1 yıl vadeye kadar ve 1 yıl ve daha uzun vadeli zorunlu karşılık oranını ise yüzde 5 olarak belirlemişti. .
Yabancı para mevduatlar için 4 puan TL zorunlu karşılık ayrılması
Yabancı para mevduat/katılım fonu zorunlu karşılık oranları tüm vadelerde 1 puan artırıldı.
Piyasadaki fazla TL likiditenin sistemden çekilmesi ve TL mevduata geçişin desteklenmesi amacıyla, TL cinsinden kurulacak tüm vadelerde yabancı para mevduatlara yüzde 4 oranında ek zorunlu karşılık uygulanmasına karar verildi.
Yurt dışından sağlanan yatırımlarda zorunlu karşılık muafiyeti uzatıldı
Yurt dışından yatırımları teşvik etmek amacıyla söz konusu kaynaklara ilişkin zorunlu karşılık istisnasının süresi 31 Aralık 2023 tarihinden 2024 yılı sonuna kadar uzatılmıştır.
Sadeleştirme adımları kapsamında menkul kıymetler mevzuatında yapılan değişiklikler doğrultusunda, finansman şirketleri tarafından kullandırılan ticari krediler için uygulanan yüzde 20 oranındaki zorunlu karşılık uygulamasına son verildi.
TCMB, Para Politikası Kurulu’nun 26 Ekim 2023 tarihli kararıyla TL mevduat payının artırılmasına yönelik ek adımlarla nakit transfer mekanizmasının güçlendirilmeye devam edileceğini, seçici kredi ve kredi vermeye devam edeceğini kamuoyuyla paylaştı. Faiz artırımının yanı sıra finansal sıkılaştırma sürecini de destekleyecek niceliksel sıkılaştırma kararları.
Bunun ardından TCMB, sadeleşme kapsamında ihracat kredisi ve şirketlerin krediye erişimine yönelik başvuru kolaylığının yanı sıra TL’nin bankacılık sistemindeki payının artırılmasına yönelik adımlar attı.
Firmaların krediye erişimini kolaylaştırmak amacıyla bankalardan kullandırılan kredilere yüzde 30 oranında teminat tesis edilmesi ve fatura karşılığı kredi uygulamasına son verildi.
Bankaların TL ticari kredilere uyguladığı referans faiz oranının 1,8 katının üzerindeki faiz oranı üzerinden menkul kıymet tesis edilmesi uygulaması kaldırıldı. TL’ye geçişin hızlandığını gösteren veriler doğrultusunda, daha önce gerçek kişiler için aylık yüzde 2’den yüzde 2,5’e yükseltilen TL pay artış hedefi, aylık yüzde 3,5’e çıkarıldı.
Standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payının artırılmasını amaçlayan TL payının artırılması hedefi, menkul kıymet uygulamasından çıkarılarak, bankaların yabancı para mevduatlar için belirlediği zorunlu karşılıklar üzerinden kurul uygulaması uygulamasına eklendi.
